วันที่ 11 พฤษภาคม ของทุกปี เป็นวันครบรอบวันเกิดของ นายปรีดี พนมยงค์ ผู้ประศาสน์การมหาวิทยาลัยวิชาธรรมศาสตร์และการเมือง ซึ่งปัจจุบันคือ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ในวันเดียวกันนี้ของทุกปี ที่มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ จะมีกิจกรรม “วันแรกพบ” เป็นการนัดพบกันของ “เพื่อนใหม่” และรุ่นพี่ผู้เข้ามหาวิทยาลัยมาก่อนล่วงหน้า ซึ่งเป็นธรรมเนียมที่มหาวิทยาลัยแห่งนี้ จะไม่เรียกผู้มาใหม่ ว่า “น้องใหม่” เพื่อยืนยันถึงการให้ความสำคัญของความสัมพันธ์ที่เสมอภาคกัน

“วันแรกพบ” ปีนี้ มีปรากฎการณ์ฮือฮาในโลกออนไลน์ กระจายออกเป็นข้อถกเถียง อย่างกว้างขวาง



“มติชนทีวีออนไลน์” สัมภาษณ์ “อั้ม เนโกะ” เพื่อนใหม่แห่งมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ บุคคลในภาพ ที่ขึ้นไปนั่งเหยียดไขว้ขาบนแท่นฐานรูปปั้นอาจารย์ปรีดี เพื่อโพสต์ท่าถ่ายรูปดังกล่าวก่อนอัพโหลดรูปลงเฟซบุ๊ก พร้อมระบุข้อความว่า

"♥ ความรัก ความคลั่งคืออะไร แต่ประเทศไทยก็ไม่มีกฎหมายหมิ่นท่านปรีดี เพราะเราทุกคนเท่ากัน"

@ทำไมทำท่าทางอย่างนั้นถ่ายรูปคู่กับรูปปั้นอาจารย์ปรีดี พนมยงค์

วันที่ถ่ายรูปนั้น คือวันที่ 11 พฤษภาคม เป็นวันครอบรอบชาตกาลของอาจารย์ปรีดี 112 ปี วันนั้นได้เห็นว่า มีเด็ก มีประชาชนจำนวนมากมาย รวมทั้งอาจารย์ ได้พยายามทำให้อาจารย์ปรีดี กลายเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ โดยการพยายามหมอบกราบหมอบไหว้ หรือการวางพวงมาลา

แต่หนูก็เข้าใจว่าเป็นการเคารพคุณความดีของอาจารย์ปรีดีที่ได้กระทำมา แต่ อีกแง่คือ อาจารย์ปรีดีไม่ได้เรียกร้องให้เรา ต้องยกท่านให้สูงกว่าความเป็นมนุษย์ธรรมดาคนหนึ่ง เช่น นักศึกษาหลายคนพยายามไปบนบานขออาจารย์ปรีดี ให้ได้เกรดเอ หรือบนบานอยากเข้าธรรมศาสตร์ เพียงเพราะว่าธรรมศาสตร์มันดัง มันโก้ เป็นสถาบันที่ขายได้

แต่กระนั้นก็ตาม เด็กธรรมศาสตร์ ก็ยังไม่รู้จักจริงๆ เลยว่าอาจารย์ปรีดีคือใคร อาจารย์ปรีดีมีความสำคัญยังไงต่อเมืองไทยประเทศไทย

เด็กหลายคนจำนวนมาก เข้าธรรมศาสตร์มาเพียงเพื่ออยากเรียนธรรมศาสตร์ แต่ไม่เข้าใจว่าธรรมศาสตร์ ตั้งมาเพื่ออะไรและต้องการสอนอะไรให้แก่นักศึกษา และมีจุดมุ่งหมายอย่างไร

@ตั้งใจจะลบหลู่อาจารย์หรือเปล่า

ไม่เลยค่ะ การที่เราแสดงออก อย่างนั้น ถ้าเรามองดูในแวบแรกหรือมองดูภายนอก มันอาจจะเหมือนเป็นเด็กที่ก้าวร้าวมาก หรือถ้ามองในมุมของวัฒนธรรมไทย มันอาจจะไม่เหมาะสม ในการทำแบบนี้ต่อผู้ใหญ่ แต่ความเป็นจริงนี่คือการแสดงเชิงสัญลักษณ์ที่จะท้าทายโครงสร้างของสังคมที่เชื่อกันว่า ระบบอาวุโส เป็นอะไรที่สูงส่ง เป็นอะไรที่ ห้ามแตะต้อง ห้ามเถียง ห้ามวิพากษ์วิจารณ์ เหมือนที่เราได้รับการสั่งสอนมา ในระบบการศึกษาไทย

แต่การแสดงออกอย่างนั้น อาจจะพลาดนิดนึงที่ว่า วันนั้นเป็นวันแรกพบ เลยแต่งกายเหมือนไปเจอเพื่อน ไปเต้นสันทนาการกัน แต่การกระทำอย่างนั้น ก็ต้องการจะสื่อให้เห็นว่า อาจารย์ปรีดี ก็คือเพื่อนมนุษย์ของเราคนหนึ่ง แม้ว่าจะเป็นอาจารย์ก็ตาม แต่อย่างน้อย อาจารย์กับศิษย์ ก็ย่อมมีความเสมอภาคกันในความเป็นมนุษย์ แม้ว่าการแสดงออกอาจจะดูไม่เหมาะสมในสายตาหลายๆ คน ก็ต้องขอโทษ ณ จุดนี้ เรื่องการแต่งกาย

แต่จุดประสงค์ หรือเจตนารมณ์จริงๆ คือ ต้องการสื่อให้ทุกคนเข้าใจเจตนารมณ์ของอาจารย์ปรีดี ที่ตั้งธรรมศาสตร์มาเพื่อความเสมอภาค ให้แก่ราษฎรทุกคน และสร้างธรรมศาสตร์มาในวันที่มีรัฐธรรมนูญฉบับปกครองชั่วคราวเกิดขึ้น

สะท้อนให้เห็นว่าธรรมศาสตร์ต้องเป็นสถานที่ที่ตอบรับต่อเจตนารมณ์ของคณะราษฎร มีความเท่าเทียมกัน ไม่ใช่ทำให้อาจารย์ปรีดี กลายมาเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ กลายมาเป็นเทพเจ้า กลายเป็นสิ่งที่คนมาบนบานศาลกล่าว เอาสิ่งของมาแก้บนแก้ถวาย ซึ่งไม่ใช่เจตนารมณ์ของอาจารย์ปรีดี

@ตอนที่ถ่ายรูปนั้น ตั้งใจจะให้เกิดการสะเทือนจิตใจคนที่รักและนับถืออาจารย์ปรีดีหรือไม่

ไม่ได้ตั้งใจ จะทำให้สะเทือนใจอะไรอย่างนั้นเลยนะคะ เพราะว่า เจตนารมณ์เราอยากให้เขาได้ตระหนักสิ่งที่อาจารย์ปรีดีทำมากกว่า เพราะสถานที่ที่เป็นเกียรติแห่งนี้ ธรรมศาสตร์แห่งนี้ ได้พยายามเสริมสร้าง สืบสาน สิ่งต่างๆ ที่อาจารย์ปรีดี ได้ดำเนินมาทั้งชีวิต แม้ว่า มันอาจจะยังไม่สมบูรณ์ แต่ทุกวันนี้ นักศึกษาส่วนมากยังรู้สึกว่า เป็นผู้ก่อตั้งธรรมศาสตร์ แต่ความจริง มีมากกว่านั้น อาจารย์ปรีดีมีความสำคัญต่อสังคมไทยมาก

แต่กระนั้น ถูกกลับยกสถานะให้เป็นบุคคลสำคัญทางประวัติศาสตร์ ใครวิพากษ์วิจารณ์ นิดนึง ก็ทำให้เขารู้สึกว่า เฮ้ย! วิจารณ์ได้ยังไง

ที่จริงแล้ว เวลาเรานับถือใครสักคน เราก็ต้องยอมรับว่า ยังไงเขาก็ต้องถูกวิพากษ์วิจารณ์ได้ แบบเดียวกับที่เราสามารถวิพากษ์วิจารณ์คนอื่น

@คิดยังไงกับคำวิจารณ์ ทั้งเห็นด้วยและไม่เห็นด้วยหลังจากแพร่ภาพนั้นไปแล้ว

สำหรับคนที่เห็นด้วยและสนับสนุนเรา ก็ขอขอบคุณเพื่อนๆ ที่เห็นด้วยทุกคน และเข้าใจจุดประสงค์ที่แท้จริงของเรา แต่สำหรับมุมมองที่ ไม่ชอบไม่เห็นด้วย รู้สึกว่า ทำไมทำอย่างนี้ ก็ต้องขอขอบคุณอีกครั้งหนึ่งที่ได้แสดงความเห็นว่า เอออย่างน้อย การที่เราจะกระทำอะไร เราก็ต้องประเมินถึงการวิพากษ์วิจารณ์จากทั้งฝ่ายที่ชอบและไม่ชอบ ทำให้สะท้อนให้เห็นว่า อาจารย์ปรีดี ก็สามารถถูกวิพากษ์วิจารณ์ได้ แตะต้องได้เหมือนกัน

เราจึงต้องการสื่อสาร สิ่งๆ นี้ให้ทุกคนทราบ คือ การวิพากษ์วิจารณ์เป็นเรื่องปกติอยู่แล้ว แต่เราต้องนำหลักการนี้ไปประยุกต์ใช้ให้ได้กับทุกฝ่าย ไม่ใช่ยกเว้นเอาไว้สำหรับคนที่เราเชื่อว่า คนคนนั้นเป็นคนที่เรารักเป็นคนที่เราเคารพ เป็นคนที่มีบุญคุณ ดังนั้น เราจึงไม่สามารถ แตะต้องได้เลยแม้แต่นิดนึง

แม้ว่าการกระทำ มันอาจจะดูรุนแรงไป แต่ก็ต้อง ขอให้เข้าใจเจตนารมณ์ที่แท้จริงว่า สิ่งที่เราสื่อไปนั้น ไม่ได้มีเจตนารมณ์ที่จะทำลายจิตใจของใครเลย เพียงแค่อยากให้อ่านสารภายใน คำอธิบายใต้รูปที่ได้อัพโหลดตั้งแต่วันแรก ที่ได้อัพโหลดรูปนั้นลงไป แต่กลับไม่มีใครเอามาอ่าน กลับกลายเป็น ด่าๆๆๆๆๆ สุดท้าย ผลก็ลงเอยว่า มีทั้งฝ่ายที่ชอบและไม่ชอบ ก็ต้องขอขอบคุณทั้ง 2 ฝ่ายคะ

(มีต่อ)

" ก็ต้องการจะสื่อให้เห็นว่า อาจารย์ปรีดี ก็คือเพื่อนมนุษย์ของเราคนหนึ่ง แม้ว่าจะเป็นอาจารย์ก็ตาม แต่อย่างน้อย อาจารย์กับศิษย์ ก็ย่อมมีความเสมอภาคกันในความเป็นมนุษย์ "

งั้นน้องลองไปกอดคอโชว์ขาอ่อนกับอาจารย์ชายท่านอื่นๆ แล้วเอารูปมาลง Facebook ลองดูว่าภรรยาของเพื่อนมนุษย์ของน้องจะว่ายังไง... ไม่ต้องเป็นอ. ปรีดี หรอก ต่อให้เป็นอาจารย์ผู้ชายทั่วไป ทำแบบนี้ก็ไม่เหมาะสมอยู่ดี

วันหลังฝากตบกระบาลเจษด้วยน่ะ เรามันเท่ากัน ไม่มีผู้ใหญ่ไม่มีเด็ก เจอใครไม่ต้องไหว้ เกิดก่อนเกิดหลัง เท่ากัน ที่นี่เขาสอนแบบนี้เหรอ

วันนี้เธอทำกับรูปปั้นท่าน ปรีดี เพื่อแสดงสัญลักษณ์แห่งความเสมอภาค แต่ถ้าหากวันใดวันหนึ่ง เธอลุกขึ้นมาบอกว่า ไม่มีกฎหมายหมิ่นพระพุทธรูป เดี๋ยวเธอก็ขึ้นไปนั่งไขว้ขาถ่ายรูปมาอวดกันอีก คาดว่าคราวหน้าเธอต้องทำหนักข้อกว่านี้แน่ๆ ในใจเธอสื่อถึงอะไร... คาดเดาได้ไม่ยาก

ก็ขอให้ผู้อ่านเปิดใจตัวเองด้วยนะครับ เป็นเรื่องของมุมมองและการตีความ รูปปั้นเป็นเพียงสัญลักษณ์ เข้าใจว่าน้องเค้าไม่อยากให้คนปฏิบัติในเชิงสักการะบูชามากเกินไป หรือการมองรูปเคารพกับวิถีแนวคิดของท่านปรีดีเมื่อยังมีชีวิต สำหรับผมชอบไอเดียน้องเค้าส่วนหนึ่ง แต่อีกส่วนก็ไม่ควรแต่งชุดวาบหวิวแล้วไปโพส เพราะถ้าไม่อธิบายว่าต้องการสื่อถึงความเท่าเทียม มันก็สื่อไปทางไม่ดีได้ แต่ก็ดีครับสะท้อนให้เห็นว่า เยาวชนคนรุ่นใหม่ไม่จำเป็นต้องยึดติดกับความคิดเดิมๆ แต่ก็ต้องดูว่ามันต้องไม่ทำให้คนอื่นเดือดร้อนด้วย..

คำพูดฟังแล้วดูดีนะ แต่มันไม่ใช่ และอ่านแล้ว สามารถรู้ได้เลย ว่าเธอคิดอะไร

เด็กเอ้ย เด็กน้อย คงจะมั่นใจซะเต็มที่

การแสดงออกทางด้านความคิดที่แตกต่างกันน้องแสดงออกทางความคิดในด้านนี้สื่ออกมาให้คนเห็นได้ แต่ในความเป็นจิงในสายตาคนส่วนใหญ่มันดูไม่เหมาะสม หาความพอดีให้กับชีวิต อยู่ตรงกลาง แต่น้องอาจจะมากไปนะ ดูไม่พอดีและเหมาะสม แต่ตอนนี้น้องดังแล้วค่ะ มีคนรู้จัก น้องมากมายเลย

ถึงแม้แม้จะบอกว่าจุดประสงค์ หรือเจตนารมณ์จริงๆ คือ ต้องการสื่อให้ทุกคนเข้าใจเจตนารมณ์ของอาจารย์ปรีดี ที่ตั้งธรรมศาสตร์มาเพื่อความเสมอภาค ให้แก่ราษฎรทุกคน และสร้างธรรมศาสตร์มาในวันที่มีรัฐธรรมนูญฉบับปกครองชั่วคราวเกิดขึ้น อย่างน้อย คำว่า กาละเทศะ น่าจะมีในจิตใจของคุณบ้างนะ ความเสมอภาคเท่าเทียมกัน ก็ต้องมีการให้เกียรติ ซึ่งกันและกันด้วย

ไม่ดังหรอกหนู

กลับไปนั่งทบทวนความคิดอีกสักครั้งจะดีไหม ความคิดที่เธอคิดและแสดงออกมามันสำแดงออกมาว่าต่ำมากา

น้องเป็นคนเก่งมากครับมีความรู้ความเข้าใจประวัติความเป็นมาได้เป็นอย่างดี..แต่น้องไม่เข้าใจสังคมที่ตัวเองต้องใช้ชีวิตอยู่
ขอให้มันผ่านไปโดยเร็วครับ..

อาจารณ์ กับ ศิษย์ แค่นี้ก้อรู้แล้วว่าต้องทำตัวต้อกันอย่างไร จบ

หนังสือมารยาทไทยเล่มละไม่ถึงร้อย ซื้อมาชงกินวันละหน้าจะได้งามทั้งภายนอกและใน นะจ๊ะ

ความเสมอภาคน่ะใช่....แล้วการรู้จักกาลเทศะล่ะ น้องเอาไปไว้ไหน อ้างความเสมอภาคในความเป็นมนุษย์..แล้วการรู้จักผู้หลักผู้ใหญ่ การนับถือผู้ที่อวุโสกว่า...น้องไม่มีเหรอ....แล้วทุกวันนี้น้องยังต้องไหว้พ่อไหว้แม่ ไหว้ญาติผู้ใหญ่อยู่หรือป่าว หรือใช้วิธีเดินไปตบไหล่พ่อแม่ แล้วแบมือขอตังค์มาเรียนอ่ะ

สังคมเสื่อมทรามลงเรื่อยๆ เด็กสมัยนี้ไม่รู้จักแยกแยะความเท่าเทียมกันกับกาละเทศะ อีกหน่อยก็คงไม่มีใครเคารพพ่อแม่ครูอาจารย์

น้องเขาเก่งนะที่กล้าพูดกล้าทำ แนวคิดของคนอย่างนี้แหละที่สังคมสมัยใหม่ต้องการ มีความหลากหลายและไร้ขอบเขตของวัยรุ่นสมัยนี้ ซึ่งต่อไปในภายภาคหน้าคนเหล่านี้แหละที่จะนำพาประเทศชาติต่อไป อย่างที่น้องว่าความเป็นมนุษย์มีความเท่าเทียมกันก็ใช่อีกแหละ แต่น้องอย่าลืมว่าความเป็นคนที่สมนั้นหา ใช่จะมีแต่เนื้อหนังมังสาของมนุษย์เท่านั้น มันต้องมีส่วนประกอบอีกหลายอย่าง เช่น คุณวุฒิ วัยวุฒิ และจริยธรรม ตรงนี้แหละที่น้องจะเสมอด้วยอาจารย์ท่านไม่ได้ ส่วนการเคารพกราบไหว้ท่านอาจารย์ก็เนื่องด้วยท่านเป็นปูชนียบุคคลของสถาบันมิใช่หรือ ส่วนอาการเพี้ยน ๆ ทางร่างกายและจิตใจที่น้องแสดงออกมันก็คงจะมาจากสภาพแวดล้อมของครอบครัว และสังคมรอบ ๆ ตัวของน้องก็เป็นได้

พี่บอกแล้วว่าอย่าใช้แป้งผิดเบอร์55555

คราวหน้าขอรูปน้องในท่า ขี่คอพ่อโดยให้น้องนั่งหันหน้าไปทางข้างหลังพ่อเอาสองขาพลาดไว้บนบ่านะ เพื่อแสดงออกถึงความเท่าเทียมกันระหว่างพ่อลูก ไม่มีกาลเทศะ ไม่ต้องแสดงออกถึงความเคารพ เพราะประชาธิปไตยเริ่มที่บ้านไงละน้อง

การศึกษาไม่ได้ช่วยอะไรเลย

เสื่อมหมด วัฒนธรรมที่ดีงามของประเพณีไทย คราวหน้าน้องก็ถ่ายรูปกะคุณพ่อแบบนี้บ้างนะ เอาท่านี้เลย สงสัยท่านคงจะดีใจนะที่ลูกสาวทำตัวแบบนี้

หน้าตาอัปลักษณ์แล้ว จิตใจยิ่งกว่าอัปลักษณ์อีก นี่หรือนักศึกษาใหม่ที่มาเรียนมธ.

ในความคิดของน้องมันไม่ผิดนะ ที่จะมาเรียกร้องความเท่าเทียมทางสังคมแต่ที่พี่เห็นน้องทำมันไม่ใช่ความเท่าเทียม พี่เห็นเด็กคนหนึ่งที่ทำตัวไม่รุ้จักเด็กรู้จักผู้ใหญ่ คึกคะนองในความรู้ที่ตื้นๆ ประเทศเรากับประเทศอื่นต่างกันก็ตรงที่เรามีประเพณี ที่สวยงาม พี่ก็ใช้ความเท่าเทียมที่น้องพูดถึงเตือนน้องนะ ถ้าอยากดัง พี่ว่าน้องไปหาอะไรทำที่มันดูดีกว่านี้ดีกว่า อย่ามาทำลายประเพณีที่ดีของประเทศไทยเลย

คุณบอกว่าคุณเท่าเทียม เราว่าคุณต้องย้อนกลับไปเกิด กลับไปสร้างอะไรดีดีให้เค้าทำรูปปั้นให้คุณให้เค้านับถือคุณ แล้วคุณค่อยมาพูดดีกว่าม้างง เมื่อไหร่ที่คุณแก่แล้วเด็กเอาขามาพาดหัวคุณแล้วบอกเราเท่าเทียม วันนั้นคุณคงคิดได้บ้างนะ